Núi Cấm phố trong mây - Vĩnh Thông

Nhìn từ tượng Phật Di Lặc ra hồ Thủy Liêm, phía bên trái là chùa Phật Lớn với cảnh trí thơ mộng. Chùa được ông Bảy Do - một nhân sĩ yêu nước lập vào đầu thế kỷ XX vừa là nơi tu hành, vừa là cơ sở bí mật của Hội Kín chống Pháp. Thời gian ở núi Cấm, ông xây Nam Các tự đắp một tượng Phật rất phúc hậu, cao 1,8 mét. Thời bấy giờ, tượng nầy cao lớn hơn tượng ở các chùa khác trên núi, nên người dân gọi chùa nầy là chùa Phật Lớn. Tượng do ông Bảy Do đắp là một hiện vật lịch sử có giá trị, nhưng không phải là tượng trong chánh điện chùa Phật Lớn hiện nay, vì sau khi chùa được trùng tu năm 2009 thì tượng không còn được đặt ở chánh điện nữa.

Đối diện chùa Phật Lớn là chùa Vạn Linh, nằm bên phải tượng Phật Di Lặc. Tổ khai sơn của chùa là hòa thượng Thiện Quang (1895 - 1953). Đến năm 1927, ông từ giã thầy để lên núi Cấm tìm chốn ẩn tu. Tại đây, ông lập một cái am tre lá thờ Phật và trị bệnh cho dân trong vùng, nên người trên núi quen gọi là chùa Lá. Đến năm 1943, chùa được xây dựng và đặt tên là Vạn Linh. Trong thời gian chiến tranh căng thẳng, chùa nhiều lần bị đánh phá đổ nát. Sau khi chiến tranh kết thúc, chùa Vạn Linh hoang toàn vì bom đạn, mãi đến năm 1995 mới có cơ hội lập lại chùa.

Gần chùa Vạn Linh có một con đường lên vồ Bồ Hong (cũng gọi là điện Bồ Hong) - đỉnh núi. Trên vồ Bồ Hông không biết từ khi nào đã hình thành một “phố chợ” thu nhỏ, phục vụ đầy đủ những nhu cầu của khách từ ăn uống, ngủ nghỉ, mua sắm… Trên đỉnh có điện thờ Ngọc Hoàng, điện thờ Địa Mẫu và điện thờ Cửu Huyền Thất Tổ lúc nào cũng khói hương nghi ngút.

Mặc dù đường khá dốc, nhưng nơi đây luôn là điểm mà du khách thường không bỏ qua khi đến núi Cấm. Những người hành hương cho rằng đi núi Cấm phải lên đến đỉnh để được những điều tốt lành, đi nửa chừng mà không lên tới đỉnh thì… uổng! Còn những người trẻ, khách du lịch phương xa thì chỉ nghĩ đơn giản là muốn tận hưởng cảm giác được chinh phục núi non hùng vĩ, được đứng trên “nóc nhà miền Tây”. 

Du khách lên vồ Bồ Hông thường chọn buổi chiều và ngủ qua đêm ở đây để được ngắm hoàng hôn, bình minh và thưởng thức phố núi về đêm. Trên vồ Bồ Hong vào buổi tối, bạn sẽ thấy cả đất trời đều chìm trong màu đen huyền ảo, yên ắng, gió từ dưới thốc lên từng cơn lạnh buốc. Đồng bằng lúc nầy chỉ còn là những đốm sáng nhỏ li ti từ các phố chợ. 

Sáng sớm khi mặt trời chưa lên, phố núi chập chùng trong sương dầy đặc, hơi lạnh tỏa ra se se thú vị. Mọi thứ xung quanh bạn đều chìm trong sương mờ ảo, chẳng còn thấy gì. Đôi khi mây bay qua làm hé ra ánh nắng, rồi một đám mây khác lại bay đến che mất. Mặc dù trời còn rất sớm, nhưng đã thấy khách hành hương có mặt ở đây không biết tự lúc nào, tấp nập, huyên náo nhưng cũng rất bình dị, gần gũi!

Ngoài những di tích và thắng cảnh kể trên, quanh núi Cấm còn rất nhiều điểm đến thú vị khác. Có nhiều phương tiện lên núi như cáp treo, ô tô, xe máy… Tuy nhiên, nhiều khách hành hương, các bạn trẻ, những người thích phiêu lưu thường chọn đi bộ trên đường rừng để thử thách sức mình và tìm cảm giác thú vị khi chinh phục thiên nhiên.

Suối Thanh Long hiện nay là một trong những điểm dừng chân không thể bỏ qua của những du khách đi lên núi bằng đường rừng. Nước suối không biết từ đâu cứ đổ xuống theo triền núi, trong vắt và mát lạnh. Trước đây suối chỉ là khe nước nhỏ, kể từ năm 1983, một trận lở núi xảy ra, từ đó suối chảy ầm ào suốt ngày đêm với lượng nước rất lớn. Nước có nhiều hay ít tùy theo mùa, nhưng hiếm khi khô cạn. Vào mùa mưa có nước nhiều nên suối chảy rất mạnh, từ chân núi du khách cũng có thể nghe tiếng ầm ầm vang động cả một vùng.

Từ suối Thanh Long, tiếp tục đi một đoạn nữa theo đường rừng, bạn sẽ gặp ngã ba, rẽ phải lên “cao nguyên” núi Cấm, rẽ trái sẽ sang điện Rau Tần. Điện Rau Tần là nơi ngày xưa có nhiều cây rau tần mọc, nên được đặt tên như thế. Ở đây có thánh tịnh Cao Đài tự là cơ sở tôn giáo thuộc Hội thánh Cao Đài Tiên Thiên.

Điện Rau Tần đươc xem là trung tâm võ thuật lừng danh, gắn với võ phái Thất Sơn Thần Quyền. Đến nay, nguồn gốc môn võ nầy vẫn chưa thể xác định. Tương truyền nó do ông Cử Đa hướng dẫn cho nghĩa binh Gia Nghị trong khởi nghĩa Bảy Thưa. Có người lại cho rằng nó bắt nguồn từ võ Bình Định, võ Huế, rồi được người Nam Kỳ cải biên. Nhưng cũng có người cho rằng võ phái nầy là của ông Bảy Do sáng lập, hay những nhân vật lịch sử ở Thất Sơn, thậm chí một vài người có lai lịch mơ hồ.

Song, không thể phủ nhận từ cuối thế kỷ XIX, sau khi Nam Kỳ rơi vào tay Pháp, điện Rau Tần trở thành nơi tập luyện và thi đấu võ thuật của vùng Thất Sơn, thu hút đông đảo võ sinh đến bái sư học đạo. Trước năm 1975, các võ phái Thất Sơn từng một thời cực thịnh với nhiều võ sư có tên tuổi. Họ tập hợp thành một hệ thống với danh xưng chung là Thất Sơn Võ Đạo, chiến thắng nhiều trận đấu tại khu vực châu Á. Tuy nhiên, thời hoàng kim ấy đã qua, hiện nay Thất Sơn chỉ còn ít người biết võ, các võ phái gần như đã thất truyền.

Gần khu vực chùa Phật Lớn, bạn có thể đến điện Mười Ba, hang Ông Thẻ, hang Đơn Hùng Tín, hang Bác Vật Lang… Hang Đơn Hùng Tín tương truyền là nơi xưa kia Lê Văn Tín - tướng cướp khét tiếng đầu thế kỷ XX lấy biệt hiệu là Đơn Hùng Tín đã ẩn náo và cất giấu vàng bạc. Điện Mười Ba là hang đá có mười ba tầng thông nhau, nằm ở hướng Đông Bắc, độ cao khoảng 400 mét, dài 200 mét, rộng chỉ 1 mét. Trong hang càng vào sâu càng hẹp và lạnh, nhưng ra khỏi cửa hang là bầu trời trong xanh, tươi đẹp. Người ta thường cho rằng đi núi Cấm vào điện Mười Ba xem như là một lần được “tái sanh”.

Hang Bác Vật Lang đến nay vẫn còn là một bí ẩn. Bác vật Lang tức Lưu Văn Lang là kỹ sư (bác vật) Việt Nam đầu tiên. Ông là nhà trí thức miền Nam tiêu biểu, từng thiết kế nhiều công trình, có vai trò lớn trong ngành khoa học kỹ thuật nước ta thời bấy giờ. Tương truyền khi người Pháp thám sát núi Cấm, họ đã đưa bác vật Lang xuống hang nầy. Sau gần một ngày, ông từ dưới hang trở lên và từ đó về sau không nói một lời nào. Dưới hang có gì? Đến nay đó vẫn là câu hỏi không lời đáp. Dân gian có bài vè: “Đàn kêu tích tịch tình tang / Đố ai biết được trong hang là gì? / Đàn kêu tích tịch tì tì / Đố ai biết được cái gì trong hang?” Hiện nay cũng có nhiều người thám hiểm hang, nhưng hang rất tối và nhiều ngõ ngách, không ai có thể đi giáp hết được và bí mật về hang Bác Vật Lang vẫn mãi là ẩn số! 

Trên núi Cấm có nhiều vồ (chỏm cao) như vồ Chư Thần, vồ Bạch Tượng, vồ Cây Quế, vồ Mồ Côi, vồ Đá Dựng, vồ Pháo Binh… Trong đó, có năm vồ cao và đẹp tiêu biểu, người dân thường gọi “năm non”, bao gồm vồ Bồ Hong, vồ Đầu, vồ Bà, vồ Thiên Tuế, vồ Ong Bướm. Trong đó, vồ Bồ Hong là đỉnh núi, cao 716 mét, khi xưa có nhiều bồ hong tụ tập. Vồ Đầu cao 584 mét, tương truyền là nơi đặt trạm canh gác đầu tiên của quân lính chúa Nguyễn Ánh khi lên núi ẩn lánh. Vồ Bà cao 579 mét, có điện thờ Bà Chúa Xứ. Vồ Thiên Tuế cao 541 mét, có nhiều cây thiên tuế, tương truyền là nơi chúa Nguyễn Ánh trú ngụ, hiện nay còn miễu thờ. Vồ Ong Bướm cao 480 mét, thủ lĩnh cuộc khởi nghĩa chống Pháp của người Campuchia là Acha Soa (người Việt gọi Ong Bướm) từng đóng quân vào thập niên 1860.

Khí hậu núi Cấm rất mát mẻ, nhiệt độ trung bình khoảng 24 độ C, lên càng cao càng lạnh, nhứt là về đêm. Có khi sương trắng phủ đầy núi, mây bay là đà trước mặt người, tất cả mọi vật trước mắt bạn đều chìm trong màn sương trắng xóa. Núi Cấm không chỉ đơn thuần là chốn hành hương, ngoạn cảnh, mà còn là nơi nghỉ mát tuyệt vời. Lên với núi, bạn có thể có những phút giây thoải mái, quên đi bao mệt mỏi, bộn bề thường ngày. Để rồi khi xuống núi, tâm hồn bạn sẽ được cân bằng để sẵn sàng tiếp tục cho những ngày làm việc sắp tới.