Châu Đốc xứ hành hương - Vĩnh Thông

Thành phố Châu Đốc (tỉnh An Giang) nằm cạnh biên giới Việt Nam - Cambodia, là vùng đất có bề dầy lịch sử, đậm dấu ấn văn hóa phương Nam thời mở cõi. Châu Đốc vừa có núi, vừa có sông, lại có nhiều di tích văn hóa lịch sử, danh lam thắng cảnh… những điều đó góp phần thúc đẩy sự phát triển du lịch của thành phố. Hiện nay, Châu Đốc là một đô thị du lịch - lễ hội đầy tiềm năng với quang cảnh thơ mộng bên ngã ba sông, là cửa ngõ giao thương quan trọng của tỉnh và khu vực, đặc biệt với nước bạn Cambodia.

Vào thành phố, bạn sẽ gặp công viên rộng lớn, thoáng mát, nằm ngay ngã ba sông, nơi giao nhau giữa sông Hậu và sông Châu Đốc. Năm 2003, tượng đài Cá basa cao 14 mét của nhà điêu khắc Trần Thanh Phong được dựng lên ở đây. Đây là loài đã gắn bó với người An Giang gần trăm năm, dẫu có lúc thăng trầm. Tượng đài không chỉ “nhớ ơn” loài cá nầy, mà còn tôn vinh người làm nghề nuôi cá.

Một điểm đặc biệt khi nói đến Châu Đốc là… xe lôi. Như mọi người đã biết, xe lôi là dạng xe “tự chế” dùng để chở hành khách nhưng cũng có khi chở hàng hóa, thường thấy ở miền Tây ngày trước. Hiện nay, nhiều loại phương tiện hiện đại đã thay thế xe lôi ở nhiều nơi, ngoại trừ Châu Đốc. Dường như từ lâu xe lôi đã trở thành một nét thân thương, gần gũi của thành phố. Chính vì thế mà báo chí gọi xe lôi là “xe vua” Châu Đốc hay “nét văn hóa” Châu Đốc. Một số người còn nói vui rằng xe lôi là “xe dân biểu” tức là dân biểu (kêu / bảo) đi đâu thì đi đó!

Ở trung tâm thành phố Châu Đốc, du khách sẽ bắt gặp một kiến trúc cổ uy nghiêm giữa lòng đô thị, đó là đình thần Châu Phú. Đình Châu Phú là công trình nghệ thuật sắc sảo, một trong những ngôi đình lớn và đẹp ở miền Tây. Đình Châu Phú có kiến trúc mang hình chữ “tam” bề thế, cổ kính. Ngôi đình mang đậm dấu ấn nghệ thuật truyền thống dân tộc, đồng thời thể hiện được những tinh hoa trong phong cách kiến trúc cung đình thời Nguyễn. Tổng hòa các chi tiết nghệ thuật trong đình tạo cho du khách cảm giác như đang lạc vào trong một xứ sở huyền thoại thời cổ xưa. Đặc biệt, đình còn lưu giữ nhiều sắc phong của vua Minh Mạng và Tự Đức. 

Đến với núi Sam, điểm đầu tiên bạn bắt gặp là ngôi chùa Tây An đồ sộ, cổ kính, lạ mắt nằm ngay tại ngã ba. Đây là ngôi chùa có kiến trúc kết hợp phong cách cổ truyền của chùa Việt và một số nét nghệ thuật Ấn Hồi… qua đó phần nào thể hiện tính chất đa văn hóa của vùng biên giới có sự cộng cư nhiều tộc người. Nhìn chung, chùa Tây An là một công trình kiến trúc mang tính thẩm mỹ cao. Nội và ngoại thất chùa được tạo tác công phu, tỉ mỉ đến từng chi tiết nhỏ. Tất cả làm nên sự hài hòa mà cũng rất đặc biệt, sáng tạo, không giống bất cứ ngôi chùa nào.

Bước vào chánh điện là bạn đã bước vào không gian cổ xưa trầm mặc. Quanh chánh điện, những bức tượng đầy màu sắc được điêu khắc sinh động, nằm xen giữa những hoành phi và liễn đối bóng loáng được thếp vàng rực rỡ, khói nhang man mác bay lên… tất cả mang đến không khí u tịch, hoài cổ. Chùa Tây An cũng là một trong những ngôi chùa có nhiều tượng nhứt An Giang, với khoảng 200 pho tượng. Đa số các tượng được làm bằng gỗ, chạm trổ sắc nét, đậm triết lý Phật giáo.

Nằm chếch góc với chùa Tây An là một ngôi miếu khang trang, có tên chữ là Chúa Xứ Thánh miếu, thường gọi là miếu Bà Chúa Xứ. Miếu có dạng chữ “quốc” hình khối tháp, nóc là một cổ lầu chồng lên ba cấp mái hiên, mô phỏng hình ảnh hoa sen nở, lợp ngói đại tiểu màu xanh ngọc. Trong chánh điện, tượng Bà to lớn, mặc áo thêu rồng phượng sặc sỡ, đầu đội mão, được đặt trên nền cao ở vị trí trung tâm.

Miếu Bà và tượng Bà gắn liền với nhiều truyền thuyết huyền bí, hấp dẫn, được lưu truyền qua nhiều thế hệ. Dân gian kể rằng, pho tượng ban đầu trên núi Sam, dân làng phát hiện và khiêng xuống núi để thờ cúng. Hằng năm, lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Núi Sam diễn ra từ ngày 23 đến ngày 27 tháng 4 âm lịch. Đây là một lễ hội có tầm cỡ lớn hàng đầu ở Nam Bộ, thu hút hàng triệu khách hành hương từ các nơi về dự.